“Doktor kata bayi saya kecil dan air ketuban kurang.” Intrauterine growth restriction (IUGR) ialah keadaan di mana janin tidak membesar dengan kadar yang sepatutnya. Dengan erti kata lain, pembesaran janin adalah terbantut.

Terdapat pelbagai punca pembesaran janin terbantut. Punca utamanya ialah masalah pada uri “placental insufficiency”. Placental insufficiency ialah keadaan di mana sama ada:

1. Uri/kandungan tidak tertanam elok di rahim ibu (problems with implantation or invasion of the spiral arterioles). Dalam kes sebegini, risiko untuk ibu mengalami komplikasi tekanan darah tinggi (pregnancy induced hypertension, pre eclampsia) adalah tinggi.

2. Uri tidak sihat atau tidak berfungsi dengan sempurna. Kebanyakkan `uri tidak sihat’ berlaku secara kebetulan (punca tidak diketahui). Ada yang disebabkan oleh keadaan di mana darah si ibu adalah `pekat’ seperti Antiphospholipid syndrome (APS). Ada juga yang disebabkan jangkitan kuman/virus seperti Toxoplasma, Cytomegalovirus, Rubella, Herpes Simplex.

Fungsi uri ialah sebagai penghubung di antara ibu dan janin. Uri penting untuk membawa bekalan zat makanan, oksigen dan air kepada janin. Uri juga penting untuk membawa karbon dioksida dan bahan kumbahan daripada janin ke ibu.

Apabila uri tidak berfungsi dengan elok (placental insufficiency), maka bekalan daripada ibu kepada janin terjejas. Janin akan kekurangan zat makanan, oksigen dan air. Bayangkan seorang bayi yang tak cukup makan, tak boleh bernafas dengan sempurna dan tak cukup minum. Sudah tentunya bayi ini akan menjadi kurus, tidak meninggi, kurang aktif dan kurang kencing. Itulah apa yang doktor akan lihat apabila melakukan pemeriksaan ultrasound – ukuran ukurlilit abdomen bayi kecil (kurus), ukuran tulang peha juga mungkin pendek (kurang tinggi) dan air ketuban kurang (kurang kencing). Jika keadaan janin terlalu tidak sihat, pergerakan bayi juga akan berkurangan kerana janin perlu menyimpan tenaga dan mengurangkan penggunaan oksigen.

Punca-punca lain intrauterine growth restriction (IUGR) ialah:

3. Masalah genetik/kromosom seperti Downs Syndrome, Edwards Syndrome, Pataus Syndrome, Turner’s Syndrome dan lain-lain. Janin tidak membesar dengan kadar yang betul kerna semua sel di dalam tubuhnya tidak berfungsi dengan normal.

4. Kecacatan pada janin, contoh jantung berlubang, usus tersumbat, masalah otak dan lain-lain.

5. Masalah kesihatan pada ibu yang menyebabkan ibu tidak membekalkan zat makanan/oksigen/air kepada uri. Contohnya, jika ibu sendiri kekurangan oksigen disebabkan oleh masalah jantung (cyanotic heart disease) atau masalah paru-paru (chronic obstructive pulmonary disease), sudah tentunya dia tidak dapat membekalkan oksigen yang secukupnya kepada janin. Jika ibu mengalami masalah kurang zat yang teruk (severe malnutrition), maka dia tidak akan membekalkan zat yang secukupnya kepada janin. Tetapi harus saya tekankan di sini, bahawa orang Malaysia jarang sekali kurang zat! Semua terlebih makan!! Kencing manis yang tidak terkawal (dari sebelum mengandung), penyakit kanser, merokok, penggunaan dadah berbahaya dll. juga boleh menyebabkan kekurangan bekalan kepada janin.

Jika doktor mendapati bahawa janin anda mengalami IUGR, dia akan mengesyorkan beberapa ujian/pemeriksaan untuk mengenalpasti punca IUGR, Antara ujian-ujian yang akan dilakukan ialah:

1. Ultrasound 2D untuk memantau pembesaran janin dan air ketuban.

2. Ultrasound Doppler untuk memantau aliran darah melalui tali pusat (umbilical artery Doppler), aliran darah ke otak janin (middle cerebral artery doppler) dan aliran darah di salur darah berhampiran hati janin (ductus venosus).

3. Ultrasound detailed scan untuk memastikan janin tiada kecacatan.

4. Amniocentesis & karyotyping untuk mengenalpasti jika ada masalah genetic.

5. Ujian darah TORCH IgM untuk mengesan jangkitan kuman.
Ujian-ujian ini akan membantu doktor membezakan antara janin yang boleh diselamatkan, dan janin yang tidak dapat dibantu. Oleh itu, adalah penting untuk melakukan ujian-ujian yang disyorkan oleh doktor. Seandainya janin anda didapati jenis yang boleh terselamat, doktor akan memantau keadaan janin melalui ultrasound sekurang-kurangnya setiap 2 minggu, sehingga bersalin. Doktor akan terus pantau janin melainkan didapati aliran darah di tali pusat/otak/hati mula terjejas. Jika keadaan ini berlaku, janin anda akan dilahirkan dalam masa terdekat kerana risiko janin meninggal dalam rahim adalah tinggi. Janin/bayi anda berkemungkinan tinggi memerlukan alat bantuan pernafasan setelah lahir, dan perlu dilahirkan di hospital yang mempunyai perkhidmatan NICU.

Saiz/berat janin tidak boleh ditingkatkan dengan memakan lebih banyak. Hanya berat ibu akan bertambah dengan cara ini! Air ketuban tidak boleh ditambah dengan meminum air yang banyak. Air berlebihan yang diminum tidak akan menjadi air ketuban. Air berlebihan hanya akan dikeluarkan daripada badan ibu sebagai air kencing.

Jika janin anda disahkan mengalami IUGR, anda mesti memantau pergerakan janin anda dengan lebih teliti, dan mesti hadir untuk setiap temujanji dengan doktor. Juga, persiapkan emosi dan mental anda untuk kemungkinan tinggi bayi anda perlu dilahirkan secara pembedahan.

Kredit: Dr Anna Liza Roslani
Pakar Obstetrik & Ginekologi

Sikit-sikit, lama-lama jadi bukit. Ayuh, belajar cara didik anak untuk menyimpan sejak mereka kecil. Daftar sekarang di https://toko.ideaktiv.com/product/ajar-anak-simpan-duit/

Untuk lebih banyak info terkini jom sertai Telegram Pa&Ma D Parents (https://t.me/pamadparents) atau channel Telegram Pa&Ma (https://t.me/majalahpama)

Penyakit Pneumokokal adalah disebabkan oleh sejenis kuman bakteria yang biasa menyebabkan jangkitan pada tekak dan telinga. Ia boleh menyebabkan jangkitan yang lebih serius seperti jangkitan paru-paru dan radang selaput otak.

Apakah yang menyebabkan jangkitan Pneumokokal?

Kuman penyebab penyakit ini ialah Streptococcal pneumoniae atau Pneumokokus yang terdapat dalam lapisan hidung dan tekak orang yang sihat (pembawa kuman). Kuman ini boleh merebak melalui batuk dan orang yang berada di persekitaran secara langsung.

Apakah vaksin yang ada dan bagaimana ia diberikan?

Vaksin terdahulu ialah pneumococcal polysaccharide vaccine (PPV) yang mengandungi 23 antigen pada lapisan yang telah ditulenkan. Vaksin yang terbaru ialah pneumococcal conjugate vaccine (PCV) yang telah diubahsuai dengan menggabungkan 7 lapisan kapsul polisakarida yang telah ditulenkan dan setiap satunya digabungkan dengan toksin difteria yang telah di nyah aktifkan, untuk mempertingkatkan keberkesanan vaksin ini. Polisakarida adalah kandungan gula kompleks yang merupakan sebahagian daripada kuman bakteria itu sendiri. Vaksin ini harus diberikan melalui suntikan ke dalam otot.

Vaksin diberi mengikut jadual yang telah ditetapkan oleh pengeluar vaksin tersebut.

Kredit: MyHealth Portal

Uri adalah selaput dan saluran yang berkembang mengikut perkembangan bayi. Ia adalah merupakan sokongan kepada bayi. Bagi sesetengah negara seperti Amerika Syarikat, uri dianggap sebagai sisa klinikal dan akan dilupuskan oleh pihak hospital. Di negara kita, uri akan diserahkan kepada ibu bapa selepas proses bersalin selesai sebelum pesakit discaj dari wad bersalin untuk diuruskan.

Artikel Menarik: [Anak Suka Berdiri Depan TV Tengok Dekat-Dekat Secara Psikologinya Normal]

Ambil tahu langkah pengurusan uri perlu diketahui dan persediaan dilakukan sebelum kelahiran terutama sekali bagi ibu dan bapa kali pertama. Ikuti langkah demi langkah berikut;

Artikel Menarik: [Atas Meja Kena Selalu Ada Stok Makanan. Barulah Bayi Dalam Perut Happy Selalu]

1. Uri akan dicuci dengan air bagi menghilangkan darah sebelum diserahkan kepada ayah bayi.
2. Uri perlu diuruskan secepat mungkin setelah dibawa pulang ke rumah supaya ia tidak berbau.
3. Cuci uri dengan dimulakan dengan Bismillah.
4. Cuci bersih dengan menggunakan air bagi menghilangkan darah yang masih tertinggal. Elakkan daripada menggunakan sabun atau syampu.
5. Bilas dengan air bersih sambil berselawat dan berdoa supaya uri tersebut bersih.
6. Lumurkan garam dan cuci bersih.
7. Kemudian lumurkan dengan asam jawa untuk menghilangkan bau hanyir darah.
8. Bau hanyir darah perlu dihilangkan kerana ia boleh menyebabkan binatang seperti kucing, tikus atau anjing menggali dan memakan uri tersebut.
9. Perahkan limau ke atas uri untuk mengharumkan uri.
10. Boleh juga ditanam bersama garam dan asam jawa bagi tujuan untuk mengelakkan binatang liar menggali dan memakan uri tersebut.
11. Baluti uri menggunakan pembalut yang mudah reput seperti beg plastik mudah reput, kotak bagi mengelakkan air basuhan yang mungkin masih mempunyai kesan darah menitik.
12. Kemudian balutinya menggunakan kain.
13. Kain tersebut tidak semestinya kain berwarna putih.
14. Balutkan bungkusan uri membentuk seperti bunjut bagi memudahkan ia dibawa ke tempat yang hendak ditanam.
15. Sediakan lubang untuk menanam uri dengan menggali tanah sedalam mungkin supaya uri tidak dapat dikesan atau dikorek binatang.
16. Baca Bismillah dan selawat. Berdoalah agar dilindungi uri anak anda semasa meletakkan uri dalam lubang dan menimbusnya.

Artikel Menarik: [Pergi Berurut Nak Betulkan Posisi Bayi Songsang. Rupanya Penyebab Uri Tercabut!]

Semoga dengan tip yang Pa&Ma kongsikan ini dapat membantu para bapa untuk membersihkan uri anak. Membersihkan uri merupakan salah satu tertib yang perlu anda laksanakan ketika menyambut kedatangan ahli baru dalam keuarga.