Bukan Tak Pandai, Tapi Penat – Burnout Dalam Kalangan Murid Sekolah Rendah

Anak asyik mengeluh penat, mudah menangis atau tiba-tiba ‘hilang mood’ nak ke sekolah? Mungkin itu bukan manja atau malas semata-mata. Itu mungkin tanda awal burnout – satu keadaan keletihan emosi dan mental akibat tekanan berlebihan, yang kini turut menular dalam kalangan kanak-kanak sekolah rendah.

Tekanan akademik, jadual harian yang terlalu padat, serta jangkaan ibu bapa yang tinggi, semuanya boleh menyumbang kepada masalah ini. Mari kita fahami puncanya, bahayanya, dan apa yang boleh kita lakukan sebagai ibu bapa.

Apa Sebab Anak Boleh Alami Burnout?

Burnout bukan berlaku secara tiba-tiba. Ia berlaku bila anak:

• Terlalu letih fizikal dan mental akibat jadual yang tak seimbang

  .

• Tekanan untuk ‘perform’ dalam pelajaran dan perbandingan dengan rakan.

• Kurang tidur, kurang masa bermain dan rehat.

• Terlalu lama dengan skrin tanpa aktiviti fizikal.

• Tiada ruang untuk luah emosi secara selamat.

Kenapa Kesihatan Minda Anak Penting?

Anak yang sihat mentalnya bukan sekadar lebih ceria, tapi juga lebih cemerlang dalam pelbagai aspek. Lihat perbandingan ini:

Berikut ialah langkah praktikal untuk bantu anak kekal seimbang:

• Cipta Rutin Harian Seimbang
  Pastikan waktu anak tidak padat dengan hanya belajar. Jadualkan masa rehat, bermain, dan aktiviti ringan selepas sekolah. Contoh: lepas sekolah → makan → rehat → kerja rumah → waktu santai → tidur awal.
• Berkomunikasi Terbuka
  Tanya soalan yang galakkan anak bercerita seperti “Apa benda paling kelakar hari ni?” atau “Adik stress tak dengan kerja sekolah?”. Elakkan respon negatif bila anak meluah — mereka perlukan sokongan, bukan tekanan tambahan.
• Jaga Kualiti Tidur Anak
  
  Pastikan anak tidur cukup 9–11 jam sehari. Elakkan gajet 1 jam sebelum tidur. Boleh buat ‘wind down routine’ seperti bacaan buku, zikir malam atau muzik tenang.
• Beri Makanan Otak
  Pemakanan sihat bantu kawal emosi anak. Fokus pada ikan, telur, kekacang, buah dan sayur. Elakkan makanan manis atau makanan segera berlebihan.
• Galakkan Aktiviti Fizikal & Seni
  Aktiviti seperti melukis, berbasikal, menari atau main lego bantu anak lepaskan stres secara positif. Ini penting untuk keseimbangan otak kanan dan kiri mereka.

Menurut Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO), 50% masalah kesihatan mental bermula sebelum umur 14 tahun, dan 75% bermula pada umur 20-an.

Apa Risiko Jika Burnout Dibiarkan?

Jika dibiarkan tanpa tindakan, burnout boleh membawa:

• Kejatuhan prestasi secara mendadak.
• Masalah emosi kronik seperti anxiety dan kemurungan.
• Gangguan tidur dan selera makan.
• Anak jadi terlalu sensitif atau terlalu pasif.
• Masalah hubungan dengan rakan dan keluarga.

Kajian di Malaysia menunjukkan bahawa 10.5% pelajar sekolah rendah mengalami masalah kesihatan mental, termasuk tekanan dan kemurungan.

Peranan Semua Pihak Dalam Menangani Burnout

Jangan tunggu hingga anak rebah dalam diam. Tanda burnout tak selalu nampak — tapi kesannya boleh berpanjangan jika tak dicegah dari awal. Lindungi anak dengan sokongan emosi, rutin sihat dan kasih sayang yang tak bersyarat.

Bila minda anak tenang, mereka akan lebih bersinar — bukan hanya di sekolah, tapi dalam hidup.